Hội đồng đánh giá luận án tiến sĩ cấp Viện do PGS. TS. Bùi Tất Thắng, Nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược phát triển làm Chủ tịch Hội đồng cùng 06 nhà khoa học gồm: PGS. TS Nguyễn Thị Thùy Vinh, Giảng viên Trường Đại học Ngoại thương, Phản biện 1; PGS. TS Đàm Văn Huệ, Giảng viên Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, Phản biện 2; PGS. TS Đặng Thị Nhàn, Giảng viên Trường Đại học Ngoại thương, Phản biện 3; PGS. TS Lê Xuân Bá, Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương, Ủy viên Hội đồng; PGS. TS Phạm Văn Dũng, Đại học Quốc gia Hà Nội, Ủy viên Hội đồng; TS. Nguyễn Hữu Khánh, Viện Chiến lược phát triển, Ủy viên Thư ký.

Tham dự lễ bảo vệ có TS. Đinh Lâm Tấn, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược phát triển, đại diện cơ quan đào tạo; TS. Bùi Thanh Sơn, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Mở Hà Nội, đại diện cơ quan công tác; PGS. TS Hoàng Văn Hoan và TS. Phạm Thanh Bình là người hướng dẫn khoa học của nghiên cứu sinh. Ngoài ra còn có đông đảo người thân, bạn bè và đồng nghiệp của NCS Nguyễn Thị Thu Hương.

Luận án tiến sĩ của NCS Nguyễn Thị Thu Hương, ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, phụ lục, nội dung luận án dài 154 trang, gồm 04 chương chính, cụ thể: Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu; Chương 2: Cơ sở lý luận và thực tiễn về tác động của chính sách tỷ giá đến xuất khẩu của quốc gia; Chương 3: Thực trạng tác động của chính sách tỷ giá đến xuất khẩu của Việt Nam trên thị trường Mỹ; Chương 4: Định hướng và khuyến nghị nhằm phát huy tác động tích cực của chính sách tỷ giá đến xuất khẩu của Việt Nam trên thị trường Mỹ.

Về mặt lý luận và học thuật, ngoài biến xuất khẩu (EX), tổng sản phẩm quốc nội (GDP), tỷ giá hối đoái thực (RER), Luận án đã đưa vào mô hình thực nghiệm các biến thể hiện cho "chính sách tỷ giá hối đoái” là VOEUP (chênh lệch tỷ giá trần của Ngân hàng nhà nước và tỷ giá giao dịch của Ngân hàng thương mại) và STDEV (độ lệch của tỷ giá). Nếu như EX, GDP, RER và STDEV đã từng xuất hiện trong một số nghiên cứu thực nghiệm thì việc đưa biến VOEUP vào mô hình nghiên cứu định lượng trong Luận án được xem là có tính mới mà chưa công trình nghiên cứu nào đề cập đến theo kết quả nghiên cứu tổng quan của NCS. Biến VOEUP là chênh lệch giữa tỷ giá OER trần do Ngân hàng nhà nước công bố với tỷ giá trung bình của Ngân hàng thương mại ngoại thương Việt Nam - VCB (tỷ giá thường được tham chiếu, tính toán trong hoạt động XNK) để thể hiện sức ép của chính sách tỷ giá trên thị trường ngoại hối. Luận án còn là tài liệu tham khảo hữu ích khi nghiên cứu về tác động của CSTGHĐ đến XK nói chung và XK tại thị trường Mỹ nói riêng cũng như được vận dụng để nghiên cứu tác động của CSTGHĐ đến nhóm hàng XK hoặc thị trường XK khác.

Về mặt thực tiễn, Luận án tổng hợp chính sách tỷ giá và XK của Việt Nam tại thị trường Mỹ và phân tích tác động của chính sách tỷ giá đến XK của Việt Nam trên thị trường Mỹ với dữ liệu cập nhật đến tháng 03/2021 nên kết quả nghiên cứu và các đánh giá, đề xuất của Luận án có tính cập nhật và tổng thể, toàn diện cho sự tác động đến hoạt động XK hàng hóa sang thị trường Mỹ (chứ không tập trung vào một số mặt hàng như các nghiên cứu trước đây).

Theo nghiên cứu định tính, XK chịu tác động bởi đặc thù hàng Việt Nam XK trên thị trường Mỹ khiến hiệu quả chính sách tỷ giá lên XK của Việt Nam trên thị trường Mỹ còn hạn chế. Nghiên cứu định lượng đã sử dụng mô hình VAR và VECM để phân tích tác động của chính sách tỷ giá đến hoạt động XK của Việt Nam sang thị trường Mỹ trong ngắn hạn và dài hạn. Trong ngắn hạn cũng như dài hạn, các biến liên quan đến chính sách tỷ giá trong mô hình gần như không ảnh hưởng đến xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường Mỹ. Trong suốt 10 thời kỳ, tỷ trọng đóng góp của biến RER là không đáng kể, chỉ khoảng 0,2%. Ngoài ra, mức đóng góp của 2 biến VOEUP, STDEV cũng chỉ ổn định ở mức thấp khoảng trên dưới 1%. Các kết luận của Luận án có ý nghĩa trong việc cung cấp một luận cứ quan trọng cho việc bác bỏ lập luận của Mỹ về vấn đề thao túng tiền tệ của Việt Nam.

Những đề xuất mới về định hướng, chính sách và giải pháp: Việt Nam áp dụng chế độ tỷ giá thả nổi có điều tiết nhưng trong ngắn hạn, biên độ thu hẹp để ổn định tỷ giá và trong dài hạn thì tăng dần mức thả nổi. Việt Nam tiếp tục thực hiện cơ chế tỷ giá trung tâm và không nên phá giá mạnh đồng nội tệ khi quy mô, cơ cấu và chất lượng hàng XK của Việt Nam chưa được cải thiện. NHNN cần tránh thực hiện linh hoạt các biện pháp mang tính trực tiếp và hành chính trong ngắn hạn nhưng sử dụng công cụ gián tiếp trong dài hạn và cần phối hợp hiệu quả giữa chính sách tỷ giá với các chính sách vĩ mô khác, hướng tới XK bền vững.

NCS Nguyễn Thị Thu Hương chụp ảnh cùng Hội đồng đánh giá luận án tiến sĩ cấp Viện, người hướng dẫn khoa học, đại diện Viện Chiến lược phát triển và đại diện cơ quan công tác.

PGS.TS. Bùi Tất Thắng, Nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược phát triển, Chủ tịch HĐ đại diện cơ quan đào tạo tặng hoa chúc mừng NCS Nguyễn Thị Thu Hương.