Tham dự Hội nghị có Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương, Phó Chủ tịch Hội đồng thẩm định; Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Bùi Thanh An; đại diện các bộ, ngành là thành viên Hội đồng thẩm định; các chuyên gia quy hoạch tham gia Hội đồng thẩm định với tư cách là thành viên phản biện; đại diện các đơn vị liên quan thuộc Bộ và các sở, ngành liên quan của tỉnh Nghệ An.

Khai thác các tiềm năng, dư địa để phát triển

Phát biểu mở đầu Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, theo quy định của Luật Quy hoạch, hệ thống quy hoạch quốc gia có tổng số 110 quy hoạch, trong đó có 41 Quy hoạch cấp quốc gia (gồm Quy hoạch tổng thể quốc gia, Quy hoạch không gian biển quốc gia, Quy hoạch sử dụng đất quốc gia và 38 quy hoạch ngành quốc gia), 06 Quy hoạch vùng và 63 Quy hoạch tỉnh. Việc lập quy hoạch tích hợp, làm đồng thời cùng một lúc trong một bản quy hoạch là vấn đề mới, khó và vẫn còn những cách hiểu khác nhau. Cùng với đó, lực lượng tư vấn mỏng trong khi khối lượng công việc lớn. Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang nỗ lực, tích cực phối hợp, tham gia cùng các bộ, ngành, địa phương để lập các quy hoạch nhưng không vì chạy theo tiến độ mà bỏ qua chất lượng.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đánh giá cao sự quan tâm của tỉnh Nghệ An đối với công tác quy hoạch, đến nay Tỉnh đã hoàn thiện hồ sơ trình Hội đồng xem xét thông qua. Đồng thời cho rằng, trong giai đoạn gần đây, tỉnh Nghệ An đã có bước phát triển, đạt nhiều thành tựu quan trọng tuy nhiên vẫn còn nhiều dư địa, tiềm năng chưa khai thác, nhiều mục tiêu chưa đạt. Trong giai đoạn tới, nếu không tìm ra các động lực mới để phát huy tiềm năng lợi thế của mình thì khó đạt được mục tiêu đề ra. Do vậy, Bộ trưởng đề nghị các đại biểu tập trung cho ý kiến thẳng thắn, trách nhiệm, làm thế nào để phấn đấu trở thành vùng động lực mới, đạt mục tiêu tăng trưởng; khai thác hết tiềm năng trở thành đầu tàu dẫn dắt, lan tỏa, tạo ra giá trị, tạo ra động lực, đây cũng là cốt lõi của quy hoạch; phải bám sát Luật quy hoạch và các quy định về quy hoạch, trong đó có tính đến yếu tố vùng để phát triển chung, tạo hiệu ứng trong cả nước.

Phát biểu tại Hội nghị, Bí thư tỉnh ủy Thái Thanh Quý cho biết, thực hiện Luật Quy hoạch và các văn bản có liên quan, Tỉnh đã xây dựng nhiệm vụ quy hoạch và được của Thủ tướng Chính phủ ban hành tại Quyết định số 1179/QĐ-TTg ngày 04/8/2020 về phê duyệt nhiệm vụ lập Quy hoạch tỉnh Nghệ An thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Tỉnh Nghệ An xác định đây là nhiệm vụ trọng tâm đầu tiên trong chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội đảng bộ lần thứ XIX. Đây là vấn đề mới, khó nhưng được sự quan tâm, hướng dẫn của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, sự phối hợp của các bộ, ngành liên quan, tỉnh Nghệ An đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng quy hoạch và hoàn thiện hồ sơ trình Hội đồng thẩm định.

Quan điểm xuyên suốt của việc lập quy hoạch là quyết tâm đột phá ở một số lĩnh vực, bảo đảm quản lý, khai thác sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên, đảm bảo môi trường, phát triển hài hòa giữa các vùng miền và đô thị; tập trung phát triển liên kết vùng miền, trở thành trung tâm khu vực Bắc Trung Bộ. Đây sẽ là công cụ để chính quyền các cấp của tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện và thống nhất trong việc hoạch định chính sách và kiến tạo động lực phát triển; là căn cứ để nhà đầu tư, doanh nghiệp và người dân đầu tư, kinh doanh, sản xuất, qua đó huy động hiệu quả mọi nguồn lực để phát triển tỉnh, đến năm 2030 trở thành tỉnh khá trong cả nước.

Bí thư tỉnh ủy Thái Thanh Quý phát biểu. Ảnh: MPI

Tỉnh Nghệ An xây dựng quy hoạch thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 với mục tiêu định hướng phát triển, sắp xếp không gian và phân bổ nguồn lực cho các hoạt động kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường ở cấp tỉnh, liên huyện và định hướng bố trí trên địa bàn cấp huyện trên địa bàn tỉnh; hướng tới mục tiêu phát triển tỉnh Nghệ An là trung tâm về tài chính, thương mại, du lịch, giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ, y tế, văn hóa, thể thao, công nghiệp công nghệ cao của vùng Bắc Trung Bộ; đảm bảo tính liên kết, đồng bộ, kế thừa, ổn định và hệ thống giữa các quy hoạch; hoạch định chính sách và kiến tạo động lực phát triển; là căn cứ để nhà đầu tư, doanh nghiệp và người dân đầu tư, kinh doanh, sản xuất, qua đó huy động hiệu quả mọi nguồn lực để phát triển tỉnh.

Về các định hướng phát triển trọng tâm, tỉnh Nghệ An đưa ra 02 khu vực động lực tăng trưởng, 03 đột phá chiến lược, 04 hành lang kinh tế, 05 lĩnh vực trụ cột phát triển, 06 trung tâm đô thị. Phấn đấu đến năm 2030, Nghệ An trở thành tỉnh khá của cả nước, kinh tế phát triển năng động, nhanh và bền vững; là trung tâm về tài chính, thương mại, du lịch, giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ, y tế, công nghiệp công nghệ cao của vùng Bắc Trung Bộ; có hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại; đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân được nâng cao; nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc xứ Nghệ; bảo đảm vững chắc quốc phòng, an ninh. Tầm nhìn đến năm 2050, xây dựng Nghệ An trở thành tỉnh phát triển toàn diện, thu nhập cao, văn minh, hiện đại của cả nước.

Thể hiện rõ hơn khát vọng trong bản quy hoạch

Tham gia ý kiến tại Hội nghị, đại biểu là các chuyên gia phản biện, thành viên Hội đồng thẩm định đánh giá, hồ sơ quy hoạch cơ bản đã bám sát quy định. Báo cáo tổng hợp quy hoạch tỉnh Nghệ An cơ bản đã thể hiện được tương đối đầy đủ các nội dung đề xuất theo nhiệm vụ lập quy hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1179/QĐ-TTg/QĐ-TTg ngày 04/8/2020. Cấu trúc và nội dung của báo cáo đánh giá môi trường chiến lược cơ bản đã bám sát các nội dung quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường.

Toàn cảnh Hội nghị. Ảnh: MPI

Bên cạnh đó, các ý kiến cũng đề nghị rà soát, biên tập đảm bảo tính thống nhất về tính liên kết trong định hướng và bố trí không gian phát triển của một số ngành, lĩnh vực; rà soát các số liệu, dữ liệu trong báo cáo quy hoạch để đảm bảo tính thống nhất; rà soát các nội dung có liên quan, đảm bảo phù hợp với các quy hoạch thời kỳ 2021-2030 đã được cấp có thẩm quyền quyết định, phê duyệt; đồng thời, cập nhật nội dung một số quy hoạch ngành quốc gia đang được các bộ hoàn thiện để hoàn thiện phương án phát triển và bố trí các dự án cấp quốc gia trên địa bàn tỉnh, đảm bảo tính đồng bộ và thống nhất giữa các loại quy hoạch; phải tận dụng được các tiềm năng lợi thế về diện tích, các hệ thống giao thông chính tuyến quốc gia đều đi qua tỉnh; có đường biên giới dài; là quê hương Chủ tịch Hồ Chí Minh,…những giá trị này phải được nâng tầm hơn và thể hiện được khát vọng hơn trong bản quy hoạch.

Ý kiến của các đại biểu cũng cho rằng, cần nghị bổ sung, làm rõ hơn đánh giá tác động, ảnh hưởng các yếu tố, điều kiện phát triển đến sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh; Bổ sung phân tích, đánh giá về tiềm năng phát triển, khả năng liên kết giữa tỉnh Nghệ An với tỉnh lân cận; phân tích, đánh giá vị trí, vai trò của tỉnh đối với vùng và quốc gia; bổ sung dự báo về các yếu tố, điều kiện phát triển đặc thù của tỉnh...

Về lựa chọn kịch bản phát triển, cần xem xét, thuyết minh rõ tính khả thi, sự sẵn sàng về nguồn lực để thực hiện kịch bản phát triển đã được lựa chọn; cần phân tích, luận chứng cụ thể để lựa chọn ngành động lực, chủ đạo cho phát triển của tỉnh trong thời kỳ quy hoạch trên cơ sở phát huy tối đa tiềm năng, thế mạnh của tỉnh, phù hợp với chiến lược phát triển các ngành, lĩnh vực trong nước và xu hướng phát triển thế giới. Cùng với đó, cần phân tích sâu hơn mối quan hệ cơ cấu kinh tế và cơ cấu lao động; Báo cáo quy hoạch bổ sung kinh tế biển, kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh. Các ý kiến cũng nhấn mạnh đến các động lực phát triển; đô thị hóa với phát triển công nghiệp; về quy mô doanh nghiệp của tỉnh; dự án động lực;…

Xác định xây dựng quy hoạch là nhiệm vụ chính trị đặc biệt quan trọng

Phát biểu giải trình và tiếp thu ý kiến, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Nguyễn Đức Trung cảm ơn các ý kiến quý báu, tâm huyết của đại biểu nhằm giúp tỉnh tiếp tục hoàn thiện bản quy hoạch với chất lượng cao nhất. Đồng thời cho biết, tỉnh Nghệ An xác định đây là nhiệm vụ chính trị đặc biệt quan trọng và nỗ lực để xây dựng, hoàn thiện quy hoạch nhưng điều quan trọng, quy hoạch không chỉ tạo tiền đề, đưa ra mục tiêu mà phải tạo ra động lực không gian phát triển.

Chủ tịch Nguyễn Đức Trung phát biểu. Ảnh: MPI

Về nội dung được các đại biểu nêu, Chủ tịch Nguyễn Đức Trung nhấn mạnh, về quan điểm phát triển, trên cơ sở các ý kiến góp ý, tỉnh sẽ rà soát lại để có quan điểm đột phá hơn. Về kịch bản phát triển, tỉnh Nghệ An đặt mục tiêu tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân giai đoạn 2021-2030 đạt 11,1%, điều này dựa trên các điều hội tụ đã có ở thời điểm hiện tại như hạ tầng được quan tâm đầu tư, hệ thống đường cao tốc Bắc - Nam, hệ thống đường ven biển, tập trung kêu gọi đầu tư dự án cảng nước sâu và nâng cấp sân bay, mở rộng thành phố Vinh; xu hướng thu hút đầu tư nước ngoài tăng, nằm trong top 10 của cả nước; chuẩn bị tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 30/7/2013 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển tỉnh Nghệ An đến năm 2020.

Chủ tịch Nguyễn Đức Trung cũng làm rõ thêm một số nội dung về chỉ số ICOR; các nhiệm vụ trọng tâm và khâu đột phá; phân bổ và phân vùng đất đai; phát triển đô thị. Đồng thời khẳng định, với tinh thần cầu thị, tỉnh Nghệ An nghiêm túc tiếp thu các ý kiến để hoàn thiện hồ sơ lập quy hoạch thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 để trình cấp có thẩm quyền theo quy định.

Nghệ An sẽ có bước phát triển bứt phá trong thời kỳ quy hoạch

Kết luận Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đánh giá cao các ý kiến xác đáng, tâm huyết, có giá trị đối với tỉnh Nghệ An trong xây dựng quy hoạch, phát triển thời kỳ mới. Đồng thời đánh giá cao lãnh đạo tỉnh Nghệ An đã trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo, với sự tham gia của các sở ban ngành trong việc xây dựng, hoàn thiện quy hoạch, xác định đây là cơ hội để gắn chiến lược định hướng phát triển của tỉnh với phân bổ không gian phát triển, tạo nên động lực, tầm nhìn, cơ hội mới, từ đó tạo ra giá trị mới.

Việc ban hành Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 30/7/2013 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển tỉnh Nghệ An đến năm 2020; Nghị quyết số 36/2021/QH15 ngày 13/11/2021 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Nghệ An cho thấy vai trò vị trí quan trọng của tỉnh Nghệ An trong phát triển kinh tế - xã hội, môi trường, quốc phòng an ninh, cũng như vai trò của tỉnh đối với vùng Bắc Trung Bộ, trở thành trung tâm, cực tăng trưởng của vùng này.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng phát biểu kết luận. Ảnh: MPI

Để hoàn thiện quy hoạch, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đề nghị tỉnh Nghệ An tiếp tục chỉ đạo các cơ quan liên quan nghiên cứu tiếp thu, giải trình toàn bộ các ý kiến, trong đó tập trung làm rõ các nội dung về vấn đề liên ngành, liên huyện, làm rõ việc triển khai đồng thời giữa quá trình lập quy hoạch và báo cáo đánh giá tác động môi trường; tác động ảnh hưởng đến quá trình phát triển trong giai đoạn qua, nhất là xác định các điểm nghẽn; làm rõ vai trò, vị trí và tầm nhìn, trong đó xác định trung tâm động lực vùng Bắc Trung Bộ; xác định các vùng động lực, cực tăng trưởng trong tỉnh; kết hợp công nghiệp và đô thị hóa.

Bộ trưởng nhấn mạnh, ý kiến của các đại biểu cơ bản đồng tình với các định hướng phát triển trọng tâm được nêu trong quy hoạch, tuy nhiên cần nêu thêm những vấn đề riêng có, đặc biệt của tỉnh Nghệ An, quan điểm triết lý phát triển để có thứ tự ưu tiên, đạt mục tiêu đề ra. Đồng thời nhấn mạnh thêm về liên kết vùng; kịch bản tăng trưởng, cơ cấu kinh tế; y tế, giáo dục; đô thị hóa, là trung tâm của giáo dục, đào tạo, y tế, khoa học công nghệ; phát triển các cực tăng trưởng, hướng tới phát triển cân bằng và hài hòa. Lựa chọn ngành có thế mạnh, định hướng ưu tiên phát triển; phải gắn với các điều kiện cụ thể để lựa chọn ngành nghề lĩnh vực ưu tiên và bố trí nguồn lực, phải có quả đấm thép để bật lên được.

Bên cạnh đó, cần tiếp tục rà soát các nội dung quy hoạch để đảm bảo các quy định mới, các mô hình kinh tế mới, các quy hoạch đã được ban hành; rà sát lại cơ cấu nguồn vốn, nhất là cho hạ tầng thiết yếu và phải có cơ chế huy động các nguồn lực để triển khai các dự án.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng tin tưởng rằng, với tư duy mới, tầm nhìn mới, cơ hội mới, tỉnh Nghệ An sẽ có bước phát triển bứt phá, xứng đáng với vai trò là trung tâm của vùng Bắc Trung Bộ trong thời kỳ quy hoạch. Đây là thách thức, mục tiêu, tham vọng lớn nhưng với sự đồng lòng, quyết tâm và bước đi đúng đắn, vững chắc, tỉnh Nghệ An sẽ hoàn thành được mục tiêu đề ra và ngày càng phát triển./.

Theo Tùng Linh

Bộ Kế hoạch và Đầu tư