Hiện ông là thành viên của Hội đồng Chính sách Khoa học và Công nghệ Quốc gia, thành viên hội đồng Phong tặng chức danh giáo sư Nhà nước, Chủ tịch Hội đồng phong tặng chức danh Giáo sư ngành cơ khí và động lực, Giáo sư, Giảng viên cao cấp tại Đại học Bách khoa Hà Nội, thành viên hội đồng kiểm định chất lượng giáo dục, Tổng biên tập Tạp chí Khoa học và Công nghệ của 7 trường đại học kỹ thuật của Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng khoa học của Đại học Giáo dục và Công nghệ Hưng Yên; Chủ tịch và phó chủ tịch của các hiệp hội khác nhau.

Khi còn là Thứ trưởng thường trực Bộ trưởng Bộ GD & ĐT, ông phụ trách giáo dục đại học và giáo dục chuyên nghiệp, khảo thí và phụ trách kỳ thi đại học toàn quốc, kiểm định chất lượng giáo dục, Chương trình cải cách giáo dục đại học 2006-2020 (HERA), Giám đốc dự án giáo dục đại học I (ODA), chương trình định hướng nghề nghiệp trong giáo dục đại học (POHE), Khoa học và Công nghệ, quan hệ quốc tế.

Trước khi trở thành Thứ trưởng Bộ GD&ĐT, ông là Giám đốc vụ Giáo dục Đại học thuộc Bộ GD-ĐT, Phó hiệu trưởng Trường Đại học Bách khoa Hà Nội (HUST); Phó trưởng khoa; Trưởng bộ môn Gia công vật liệu và dụng cụ công nghiệp, ĐH Bách Khoa Hà Nội.

Ông nhận bằng Kỹ sư cơ khí vào năm 1973, tiến sĩ Cơ khí năm 1977, Tiến sĩ Khoa học và Công nghệ vào năm 1991 tại Cộng hòa Czech. Ông nhận chức danh Phó giáo sư vào năm 1996, chức danh giáo sư vào năm 2002. Ông được Chủ tịch nước tặng danh hiệu nhà giáo nhân dân vào năm 2010.

Ông sinh ra tại tỉnh Nghệ An, Việt Nam.